Сауда соғысы және COVID-19 пандемиясы дежаһандану факторы ретінде
DOI:
https://doi.org/10.26577/IRILJ.2022.v97.i1.04Аннотация
Мақалада COVID-19 пандемиясының және сауда соғыстарының жаһандық экономикалық интеграцияға әсері талданады. Мақалада автор соңғы жылдардағы экономикалық көрсеткіштерді талдай келе, АҚШ пен Қытай арасындағы сауда соғысы сияқты жаһандық экономикалық дағдарыстар мен экономикалық қайшылықтар тудырған жаһандану үрдісін бақылауға тырысқан. Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қоғамдық денсаулыққа алаңдаушылық протекционизмге жаңа негіз береді, ішкі ресурстарды дамытуға баса назар аударады.
Бұл мақалада әлемдік экономикалық интеграцияның бірнеше кезеңдері қарастырылып, жеке тарихи кезең – экономикалық өсудің баяулауы, слоубализация кезеңі деп аталатын кезең көрсетіледі. Деглобализация анықтамасына түсінік берілген. Деглобализация бұл жаңа тұжырымдама емес, керісінше мегатренд. Сауда мен инвестициялардың баяулауымен өлшенетін деглобализацияның белгілері және жаһандық сату тізбегінің төмендеуі 2008 жылы байқала бастады. Бұл үрдіс АҚШ-тың Қытайды олардың арасындағы стратегиялық бәсекелестік жағдайында ұстауға деген ұмтылысына байланысты жеделдеді. Мақалада жаһандануға ықпал ететін тағы бір маңызды фактор - COVID-19 ерекшеленеді.
Жалпы, мақалада бұл мегатренд – деглобализацияның тереңдігі мен тұрақтылығы туралы айту әлі ерте деп қорытындыланады. Бұл тарихи жоғары деңгейге жеткен - жаһандану үдерісінің аяқталуын білдірмейді. Бірақ жаһандану кем дегенде ішінара кері қайтарылуы мүмкін.
Түйін сөздер: дежаһандану, слоубализация, сауда қайшылықтары, сауда соғысы, АҚШ, Қытай, COVID-19 пандемиясы.
